Champagne- to najszlachetniejsze francuskie wino musujące, wynalezione w XVIIw., przez Dom Pérignon, piwniczego zakonu Benedyktynów w Haut-Villeras w Szampanii. Dopiero pod koniec wieku metoda produkcji szampana wyszła poza obręb klasztoru i rozprzestrzeniła się, początkowo na inne regiony aż poza granice kraju. W 1908r. rząd francuski przyjął dekret (nowelizowany w roku 1927), w którym to prawnie określono regiony Szampanii którym przysługuje prawo używania nazwy "Champagne" w stosunku do win musujących. Wina musujące produkowane metodą wtórnej fermentacji butelkowej w innych regionach mogą używać jedynie nazwy vin mousseux.
Proces produkcji szampana jest nieco skomplikowany. Do produkcji przeznacza się winogrona z różnych regionów Szampanii produkując z nich tzw. wina podstawowe, które to miesza się w odpowiednich proporcjach i rozlewa do butelek szampańskich dodając zaprawę drożdżowo-cukrową dla wzbudzenia wtórnej fermentacji. Butelkę zabezpiecza się korkiem oraz specjalną klamerką i odkłada na specjalne stojaki umieszczone w piwnicy.
Proces fermentacji wtórnej trwa zwykle około 2-3 lat, a po jego zakończeniu i osadzeniu się drożdży, każdą butelkę co 2 dni obraca się o 1/4 obrotu, potrząsa i stopniowo przestawia do pozycji pionowej korkiem w dół, tak by na nim osadził się równomiernie osad drożdżowy.
Dalszą czynnością jest zamrożenie osadu w tzw. "korek lodowy", a robi się to zmrażając szyjki butelek w temp. - 20oC w kąpieli solankowej. Następnie odpowiedni pracownik zajmuje się usunięciem "korka lodowego" - usuwa on klamerkę z korkiem roboczym, a ciśnienie wypycha "korek drożdżowy" z butelki. Do klarownego napoju w celu uzupełnienia butelki dodaje się wino musujące zaprawione syropem cukrowym, brandy oraz innymi mieszankami aromatycznymi które to dodatki nadają szampanowi odpowiedni typ i charakter. Butelkę ostatecznie korkuje się i zabezpiecza koszyczkiem drucianym i odkłada do leżakowania na jakieś 2 lata, po którym to okresie pozostaje już tylko naklejenie etykiety i obłożenie szyjki folią.
Podział szampanów ze względu na stopień musowania:
Grand Mousse- silnie musujący (4,5-5,0 atm)
Musseux- średnio musujący (4,0 - 4,5 atm)
Cremant- lekko musujący (4,0 atm)
typ francuski | typ angielski | typ niemiecki | smak |
BRUT lub NATURE | BRUT | HERB | całkowicie wytrawny |
EXTRA SEC lub TRES SEC | EXTRA DRY | GANZ TROCKEN | bardzo wytrawny |
SEC | DRY | TROCKEN | wytrawny |
DEMI SEC | SEMI DRY | HALBTROCKEN | półwytrawny |
GOUT AMERICAN | TASTE AMERICAN | - | smak amerykański nieco słodszy od półwytrawnego |
DEMI DOÚX | SEMI SWEET | HALBSÜSS | półsłodki |
DOUX | SWEET | SÜSS | słodki |
Jeżeli szampan leżakuje dłużej - od 3 do 5 lat - oznacza się go na etykietach słowem millésime.
Korki szampańskie maja długość 5,5 cm oraz mają wypalone na dnie słowo "Champagne". Dodatkowo pokryte są parafiną , dla łatwiejszego ich wydobycia z butelek. Dla szampanów najlepszy okres na spożycie to 3-5 lat, gdyż po upływie 6 lat nieco tracą na swojej jakości. Zawartość alkoholu w tych winach waha się od 11 do 12.5 %.
ródło: www.restaurants.pl